ترفندهای عبور از فیلتر

برای مقابله با فیلترینگ یک روش جامع و واحد وجود ندارد، بلکه انتخاب روش مناسب باید با توجه به عوامل متعددی انجام شود. از جمله نوع فیلترینگ، مسائل مالی، مسائل قانونی و غیره:

• همان طور که در مبحث انواع فیلترینگ گفته شد، شیوه‌های مختلفی برای انجام فیلترینگ وجود دارد که سانسورگران بر حسب شرایط و نیازها، یکی از آنها را انتخاب میکنند. متأسفانه ما نمی‌توانیم در شناسایی نوع فیلترینگ به شما کمک کنیم. بنابراین، این خودتان هستید که باید نوع  فیلترینگی را که در منطقه شما استفاده میشود شناسایی کرده و بر اساس آن، راهکار مناسب مقابله را انتخاب کنید.

• نکته دیگری که در انتخاب روش مقابله اهمیت دارد این است که آیا شما برای این کار بودجه‌ای در نظر گرفته‌اید یا نه !  اگرچه در حالت عادی روشهای زیادی وجود دارند که شما میتوانید به رایگان از آنها برای عبور از فیلتر بهره بگیرید ولی این روشها در مقایسه با روشهای پولی از اعتبار و کارایی بسیار کمتری برخوردارند. اکثر این روشها خیلی زود توسط اداره فیلترینگ شناسایی و خنثی میشوند و شما ناچار خواهید شد تا به دنبال روشهای جدید باشید. تجربه نشان داده وقت و هزینه‌ای را که شما در مدت یک سال برای پیدا کردن پروکسیها و فیلترشکنهای عمومی و سایر روشهای رایگان خرج میکنید بیشتر از روشهای پولی است.

• در بعضی کشورها سیستم فیلترینگ با پشتوانه قانونی حمایت میشود و برای کسانی که سعی کنند از فیلتر فرار کنند جریمه‌های نقدی و حتی گاهی حبس در نظر گرفته شده است. واضح است که در چنین مواردی شما باید بسیار محتاط باشید و تنها از روشهایی استفاده کنید که قابل شناسایی نباشند. ما از شما اکیداً میخواهیم قبل از مطالعه ادامه بحث، از قوانین حاکم بر کشور خود اطلاع کسب کنید، زیرا مسئولیت و عواقب استفاده از روشهایی که در اینجا آموزش داده شده صرفاً بر عهده خود شما خواهد بود.

  در ادامه، روشهای مختلف عبور از فیلتر توضیح داده شده است و سعی شده به روشهایی که در ایران قابل استفاده است بیشتر پرداخته شود. از آنجایی که 80 درصد سرویس دهندگان اینترنت (ISP) در ایران برای اعمال فیلترینگ به مخابرات وابسته هستند، تمرکز ما نیز بر روشهایی است که بر این نوع از فیلترینگ مؤثر می‌باشد. ولی به هرحال به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است ISP شما از یک سیستم فیلترینگ مجزا استفاده کند یا این که علاوه بر فیلترینگ مخابرات، سیستم فیلترینگ مخصوص به خود را نیز داشته باشد.

تغییر ISP:

اگر شما بتوانید از شرکتهای خارجی یا از طریق ماهواره اشتراک اینترنت تهیه کنید، مشکل فیلترینگ شما به کلی رفع خواهد شد، ولی اینترنتهای ماهواره‌ای نیاز به تجهیزات خاص دارد و ممکن است قیمت آن برای کاربران خانگی خیلی مناسب نباشد.

سرویس‌دهندگان اینترنت ایرانی از لحاظ فیلترینگ وضعیت گوناگون دارند. از آنجایی که در ایران یک نظام هماهنگ برای فیلترینگ وجود ندارد، گاهی دیده میشود که یک سایت مشخص توسط بعضی ISPها فیلتر شده در حالیکه همان سایت از طریق ISPهای دیگر قابل دسترسی است. در این میان ISPهای بزرگ و شناخته شده، وضعیت نامطلوب‌تری دارند. به کرات دیده شده که این ISPها کاسه داغتر از آش شده و علاوه بر سایتهایی که مخابرات مسدود کرده تعدادی سایت را نیز خودشان بلوک میکنند. بهترین کار این است که از این ISPها اشتراک اینترنت نگیرید.

سایر روشهای مقابله با فیلتر که ذیلاً توضیح داده شده‌اند ممکن است در مورد بعضی ISPها بسیار موثر باشد در حالیکه در مورد بعضی دیگر از کارایی لازم برخوردار نباشند. این که بفهمید کدام روش مقابله در مورد ISP شما موثر است تنها با شناخت دقیق سیستم فیلترینگ آن ISP و یا به روش آزمون و خطا امکان پذیر است.

تغییر سرور DNS:

همانطور که در مبحث انواع فیلترینگ گفته شد، این ساده‌ترین و کم خرج‌ترین شیوه سانسور است ولی در عین حال عبور از آن نیز به همان اندازه راحت است. اگر DNS از نوع سانسور کننده باشد هرگونه درخواست برای سایتهای غیر مجاز را بی پاسخ گذاشته یا آنها را به سمت یک صفحه حاوی پیام اخطار منحرف میکند. راه حل بسیار آسان است: جایگزین کردن DNS سانسور کننده با یک DNS آزاد. اگر سرور DNS شما سانسور کننده است، میتوانید آن را با یکی از دو سرور زیر تعویض کنید.

• 171.64.7.55 (caribou.Stanford.EDU)

• 171.64.7.77 (cassandra.Stanford.EDU)

شرکت مخابرات از این شیوه استفاده نمیکند ولی ممکن است تعدادی از ISPها، به خاطر کم‌خرج بودن از آن استفاده کنند. برای اطلاع از نحوه تغییر سرور DNS به قسمت راهنمای قدم به قدم مراجعه کنید.

دستکاری URL:

URL مخفف کلمات Uniform Resource Locator و به معنی نشانگر یک شکل منبع می‌باشد. نگران نشوید، URL چیز پیچیده‌ای نیست. URL در واقع آدرس هر صفحه وب در اینترنت است. یعنی همان چیزی که در کادر آدرس مرورگرتان مشاهده میکنید. اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم URL از سه جزء تشکیل شده است:

1. پروتکل مورد استفاده برای برقراری ارتباط: در مورد صفحات وب این پروتکل HTTP است.

2. نام دامین (Domain): این در واقع نام سروری است که فایل مورد نظرتان بر روی آن قرار گرفته است.

3. مسیر (Path): این قسمت محل قرار گرفتن فایل مورد نظر بر روی سرور را مشخص میکند.

به URL این صفحه در کادر آدرس مرورگرتان نگاه کنید. این URL نشان میدهد که از پروتکل HTTP برای برقراری ارتباط با سرور سایت نوفیلتر استفاده شده است. باقی URL، محل قرار گرفتن فایل f1_howto_bypass.htm را بر روی سرور سایت نوفیلتر مشخص میکند.

• http://www.no-filter.com/censor/f1_howto_bypass.htm

اغلب سیستمهای فیلترینگ بر اساس لیست سیاه کار میکنند. لیست سیاه شامل URL مجموعه سایتهایی است که دسترسی به آنها توسط دست اندرکاران فیلترینگ ممنوع شده است. همچنین گاهی صاحبان فیلترینگ از این فراتر رفته و کلمات کلیدی را نیز به لیست سیاه خود می‌افزایند. هنگامی که شما درخواست دیدن یک صفحه وب را میکنید، سیستم فیلتر کننده URL آن صفحه را با لیست سیاهش مقایسه میکند و اگر تشابهی پیدا کند، آن درخواست را بلوک می‌کند.

یک راه مقابله با این مشکل این است که ما URL را به نحوی تغییر دهیم که دیگر با لیست سیاه مطابقت نداشته باشد ولی همچنان به صفحه مورد نظر ما اشاره کند. در زیر چند ترفند برای انجام این کار آمده است:

1. سعی کنید بجای نام دامین از IP آدرس سایت مورد نظرتان استفاده کنید. مثلاً به جای www.google.com بنویسید 66.249.93.104.  هر دو اینها شما را به سایت گوگل می‌برد. اگر IP آدرس سایت مورد نظرتان را ندارید کافیست در ویندوز اکس پی پنجره Command Prompt را باز کرده و دستور زیر را تایپ کنید (به جای آدرس گوگل آدرس سایت مورد نظرتان را قرار دهید):

C:\> ping www.google.com

اگر به هر دلیلی به پنجره Command Prompt دسترسی ندارید، ناراحت نباشید. وب سایتهایی وجود دارند که با گرفتن نام سایت، IP آدرس آن را در اختیارتان قرار میدهند.  selfseo.com  و  www.hcidata.co.uk  دو تا از این سایتها هستند.

این روش تا حدودی در ایران مؤثر است. تأثیر این روش به این بستگی دارد که آیا  IP آدرس سایت مورد نظر شما در لیست سیاه مخابرات قرار داشته باشد یا نه. همچنین بعضی از سایتها بر روی سرورهای مشترک میزبانی میشوند و به صورت اشتراکی با تعداد دیگری از سایتها از یک IP آدرس استفاده میکنند. واضح است که تنها با دانستن ‌IP آدرس نمیتوانید به آنها دسترسی پیدا کنید، بلکه باید از محل قرار گرفتن آنها بر روی سرور نیز اطلاع داشته باشید. بنابراین اگر در دسترسی به یک سایت از طریق IP آدرس به پیامی غیر از پیام فیلترینگ مخابرات برخورد کردید ممکن است مربوط به این مسئله باشد.

2. شماره پورت را به انتهای نام دامین اضافه کنید. مثلاً به جای google.com بنویسید google.com:80 .  پورت 80، پورت پیش‌فرض برای پروتکل HTTP است. این روش در مورد فیلترینگ مخابرات مؤثر نیست.

3. یک نقطه به انتهای نام دامین اضافه کنید. یعنی به جای google.com بنویسید google.com. . این روش در بعضی موارد بسیار مؤثر است. فقط توجه داشته باشید که گاهی در حین مرور صفحات وب، نقطه از انتهای نام دامنه پاک میشود. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که مجدداً نقطه را به انتهای نام دامنه اضافه کنید. در مورد بعضی ISPها این روش بسیار خوب عمل میکند. برای اینکه بفهمید در مورد ISP شما هم موثر است یا نه، با کلیک روی دو لینک زیر آن را امتحان کنید:

• http://www.radiofarda.com/

• http://www.radiofarda.com./

ترفندهای دستکاری URL، مبتنی بر نقص در طراحی و پیکربندی سیستمهای فیلترینگ هستند. به همین علت چندان قابل اطمینان نمی‌باشند. به محض اینکه مدیران فیلترینگ از وجود نقص در سیستم خود آگاه شوند، آن را برطرف کرده و این ترفندها خنثی میشوند.

استفاده از کش (Cache) موتورهای جستجو:

هنگامی که در کادر یک موتور جستجو مانند گوگل و یاهو عبارتی را تایپ کرده و اینتر را فشار میدهید، نتایج جستجو در یک صفحه نمایش داده میشود. حال فرض کنید روی یکی از این نتایج کلیک میکنید و به جای این که صفحه مورد انتظارتان نمایش داده شود، به صفحه "دسترسی مقدور نیست" برمیخورید. یک راه حل ساده این است که دکمه پس‌گرد (Back) را فشار داده به صفحه نتایج جستجو برگردید. این بار به جای این که روی نتیجه جستجو کلیک کنید، کمی پایین‌تر بر روی عبارت Cache کلیک کنید. در این حالت به جای این که صفحه مورد نظر از وب سایت اصلی برایتان بیاید، یک کپی از آن صفحه که در سرور موتور جستجو بایگانی شده برایتان ارسال میگردد. این کپی متعلق به چند روز قبل است و معمولاً فاقد عکس و مولتی‌مدیا می‌باشد ولی به هرحال ممکن است کار شما را راه بیاندازد.

برای اینکه یک صفحه را مستقیماً از طریق کش گوگل دریافت کنید، ابتدا در کادر جستجوی گوگل کلمه "cache:" را نوشته و سپس در کنار آن آدرس صفحه مورد نظرتان را تایپ کنید. به عنوان مثال برای اینکه دیدن صفحه خانگی بخش فارسی بی‌بی‌سی عبارت زیر را در کادر جستجوی گوگل تایپ کنید:

• cache:http://bbc.co.uk/persian

این روش تا چند وقت پیش به خوبی در ایران جواب میداد ولی اخیراً به علت ارتقا سیستم فیلترینگ از تأثیر آن کاسته شده است. با این حال هنوز هم قابل استفاده است و در مورد بعضی سایتها جواب میدهد. اگر سیستم فیلترینگ نمیگذارد از طریق کش گوگل به مطالب یک وب سایت دسترسی پیدا کنید، سعی کنید آدرس آن سایت را کمی دستکاری کنید. مثلاً www را جلوی آن بردارید و یا اینکه از IP آدرس سایت گوگل استفاده کنید.

شبکه‌های نظیر به نظیر (Peer to Peer):

شبکه‌های نظیر به نظیر شبکه‌های مجازیی هستند که در درون اینترنت و بر مبنای ارتباط یک به یک کامپیوترها شکل گرفته‌اند. در شبکه‌های نظیر به نظیر (P2P)، یک سرور مرکزی که کلیه اطلاعات بر روی آن قرار گرفته باشد وجود ندارد، بلکه اطلاعات بر روی کلیه کامپیوترهای عضو شبکه پخش شده است و هر کامپیوتر هم به عنوان سرویس‌دهنده و هم به عنوان سرویس گیرنده عمل میکند. به علت گستردگی و غیر متمرکز بودن این گونه شبکه‌ها امکان کنترل و سانسور آنها وجود ندارد. برای اینکه به عضویت یکی از این شبکه‌ها در آیید لازم است نرم‌افزار مربوط به آن را بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. به این ترتیب میتوانید فایلهای مورد علاقه‌تان را با دیگر کاربران آن شبکه به اشتراک بگذارید و از فایلهای آنها نیز استفاده کنید. این شبکه‌ها در ابتدا برای به اشتراک گذاری فایلهای موسیقی و نرم‌افزار پدید آمدند ولی امروزه تقریباً هر چیزی را میتوان بر روی آنها یافت. به این نکته توجه داشته باشید که بسیاری از موسیقیها و نرم‌افزارهایی که در این شبکه‌ها به اشتراک گذاشته شده‌اند، مشمول قانون کپی رایت هستند. اگر در کشور شما قانون کپی رایت رعایت میشود قبل از دانلود و استفاده از این گونه فایلها به جنبه‌های قانونی مسئله توجه داشته باشید. ذیلاً اسامی تعدادی از شبکه‌های P2P آمده است:

• eDonkey

• BitTorrent

• FreeNetwork

• eMule

• Entropy

دریافت صفحات وب از طریق ایمیل:

در سالهای آغازین اینترنت در دهه 1990 سرویس وب، تازه ابداع شده بود و هنوز دسترسی اکثر کاربران به اینترنت، محدود به ایمیل بود. در آن زمان بود که روباتهای ایمیل (Email Robots) پدید آمدند. کار این روباتها این بود که صفحات وب را گرفته و برای کاربران ایمیل میکردند. هنوز هم تعدادی از این روباتها وجود دارند که می‌توان از آنها برای گذشتن از سد سانسور استفاده کرد. اگرچه این روباتها برای صفحات فقط متن (Text) بسیار مناسب هستند ولی مطمئناً با صفحاتی که مولتی‌مدیا دارند مشکل خواهند داشت. آدرس تعدادی از این روباتها در زیر آمده است:

1. agora@dna.affrc.go.jp
   اطلاعات:  یک ایمیل با متنwww  به آدرس فوق بفرستید.

2. web@pagegetter.com
   اطلاعات: http://www.pagegetter.com/

3. webgate@vancouver-webpages.com
   اطلاعات:   http://vancouver-webpages.com/webgate/

4. www4mail@wm.ictp.trieste.it
   اطلاعات:  http://www4mail.org/

5. www4mail@kabissa.org
   اطلاعات:  http://www.kabissa.org/members/www4mail/

6. iliad@prime.jsc.nasa.gov
   اطلاعات:  http://prime.jsc.nasa.gov/iliad/

شما میتوانید توضیحات جامعی را درباره چگونگی دریافت صفحات وب از طریق ایمیل در اینجا پیدا کنید.

فیدهای RSS:

آر اس اس تکنیکی است که به وب سایتها خصوصاً سایتهای خبری و وبلاگها اجازه میدهد تا عناوین و خلاصه اخبار و مطالب خود را به صورت فیدهای خبری منتشر کنند. همچنین  RSSکاربران را از مراجعه به وب سایتها و وبلاگهای مختلف برای خواندن مطالب مورد نظرشان بی‌نیاز میکند و به آنها امکان میدهد تا همه مطالب مورد علاقه‌شان را به صورت یکجا و در کنار هم مشاهده کنند. برای این که شما بتوانید فیدهای RSS را دریافت کنید و آنها را بخوانید لازم است از خبرخوانهای آر اس اس (RSS Reader) استفاده کنید. این خبرخوانها به سه شکل وجود دارند:

خبرخوانهای رومیزی: اینها به صورت برنامه‌های نرم‌افزاری هستند که لازم است ابتدا بر روی کامپیوتر شما نصب شوند، سپس به شما امکان میدهند تا فیدهای خبری را دریافت کرده و آنها را بخوانید.

خبرخوانهای تحت وب: وب سایتهایی وجود دارند که این امکان را فراهم می‌آورند تا شما از طریق آنها فیدهای RSS را دریافت و مطالعه کنید. در اینجا شما نیاز به نصب نرم‌افزار بر روی کامپیوترتان ندارید. خبرخوانهای یاهو و گوگل در این زمینه از بهترینها هستند.

خبرخوانهای ایمیل کننده: وب سایتهایی وجود دارند که فیدهای RSS را دریافت و آنها را در قالب ایمیل برایتان ارسال میکنند. شما میتوانید لیست کاملی از خبرخوانهای رومیزی، تحت وب و ایمیل کننده را در اینجا بیابید.

امروزه اکثر وبلاگها و تعداد زیادی از سایتهای خبری از RSS پشتیبانی میکنند. در این سایتها معمولاً دکمه‌هایی به صورت  یا  وجود دارد. برای اینکه مطالب این سایتها را از طریق RSS دریافت کنید لازم است بر روی این دکمه‌ها کلیک راست کرده و سپس گزینه Copy Shortcut را انتخاب کنید. به این ترتیب آدرس RSS آن سایت در کلیپ بورد شما کپی میشود. حال این آدرس را به خبرخوان خود بدهید. با این کار شما میتوانید عناوین و مطالب آن سایت را در خبرخوان خود مشاهده کنید.

توجه داشته باشید که اگر وب سایتی فیلتر شده باشد ممکن است شما نتوانید از طریق خبرخوانهای رومیزی به فیدهای آن دسترسی پیدا کنید ولی این کار به خوبی از طریق خبرخوانهای تحت وب و ایمیل‌کننده قابل دستیابی است. در زیر آدرس فیدهای خبری خبرگزاریهای بی‌بی‌سی و صدای آمریکا آمده است. اگرچه وب سایت این خبرگزاریها مسدود شده است ولی شما با دادن این آدرسها به خبرخوانتان میتوانید از آخرین اخبار و گزارشهای این وب سایتها آگاه شوید.

• http://feeds.bbc.co.uk/persian/iran/index.xml

• http://voanews.com/persian/customCF/RecentStoriesRSS.cfm?keyword=Iran

پروکسی:

پروکسی به کامپیوتری گفته می‌شود که به سایر کامپیوترها اجازه میدهد از طریق آن با مقصدشان یک ارتباط غیر مستقیم برقرار کنند. کاربرد پروکسیها بسیار متنوع است. هم برای فیلترینگ و هم برای فرار از فیلتر میشود از آنها استفاده کرد. برای اطلاعات بیشتر به مبحث پروکسی‌ها مراجعه کنید.

استفاده از سایر پروتکلها:

همانطور که قبلاً گفته شد فیلترینگ یک امر هزینه‌بر است و هزینه سنگینی را بر صاحبان آن تحمیل میکند. از اینرو دست اندرکاران فیلترینگ همواره سعی میکنند در عین مؤثر بودن، سانسور فقط بر بخشهای ضروری و حساس اعمال گردد. مثلاً در ایران فیلترینگ فقط بر پروتکل HTTP (صفحات وب) اعمال میشود و سایر پروتکلها تقریباً از سانسور در امان هستند. معنی این حرف این است که اگرچه دسترسی شما به صفحات وب یک سایت، مسدود شده ولی شما میتوانید:

1. به این سایت ایمیل بزنید و یا از آن ایمیل دریافت کنید.

2. از طریق اتصال ایمن (HTTPS یا SSL) به صفحات وب موجود بر روی این سایت دسترسی پیدا کنید.

3. از طریق FTP به فایلهای موجود بر روی این سایت دسترسی پیدا کنید.

4. از طریق برنامه‌های مسنجر(چت) با این سایت ارتباط برقرار کنید.

البته اینها مشروط بر این است که این سرویسها توسط سایت مذکور ارائه گردد.

سوالات و نظرات خود را در انجمن مطرح کنید.